مغلطه در محکمه

کتاب مغلطه در محکمه به قلم دکتر حسن کیا و دکتر امیرعباس بزرگمهر نگاشته شده و توسط انتشارات دادبخش منتشر شده است.

این پرسش بنیادین در ذهن اندیشمند مطرح میشود که چرا خوانش و دانستن مغلطه در محکمه برای حقوقدانان و حقوق بانان و دادگیران بایسته است.

یکی از مصادیق مهم و بارز آموزه های موضوع کتاب مغلطه در محکمه، آموزش خطابه و سخن وری, به ویژه در محاکم و دادگاه ها می باشد. در یونان باستان مدعی و متهم شخصا در برابر قضات قرار می گرفتند، نه بواسطه وکلای حرفه ای، لذا طبیعتا توفیق یا شکست در دادگاه ها تا حد زیادی بستگی به مهارت در سخن رانی و توانایی اقناع مخاطبان و دادرسان دادگاه داشت.

امروزه نیز هر شخصی(علی الخصوص وکلا) توانایی سخن وری بهتری داشته باشد و به عبارتی در فنون مغلطه استاد باشد در دادگاه نیز شانس پیروزی بیشتری خواهد داشت.

دو بخش بندی کلی از مغالطات در دست داریم از یک سو منطق اسلامی و کلاسیک تاکید بر محدود کردن و کمینه نمودن مغالطات دارد از دیگر سو منطق جدید که الهام گرفته از مکتب تحلیلی شبه جزیره انگلستان و فلسفه پراگماتیسم آمریکایی است تلاش در گسترش بیشینه شمار مغالطات دارد. نگرش نخست گرچه منطقی تر است اما باعث ابهام در کارایی میگردد و نگرش دوم گرچه روشن تر است اما برخی اوقات موجب تداخل و هم پوشی در شماری از مغالطات می گردد. اما نویسندگان این کتاب راه میانه را برگزیدند تا برپایه مصالح حقوقی تقسیم نویی از مغالطات بدست دهند. گرچه برای اینکه در تشخیص عنوان و محتوای مغالطات اشتباهی رخ ندهد تلاش در نگهداشت نامهای مغالطات داشته اند.

بنابراین در فصل نخست در آغاز به بررسی تاریخی مفهوم مغالطه و سپس به تحلیل ریشه های روانشناختی آن پرداخته شده است.

در فصل دوم مغالطات اصلی طرفین دعوا حسب مورد دعاوی پرکاربرد خواهان و مغالطات . خوانده مورد بررسی قرار گرفته است.

در فصل سوم مغالطات مربوط به ادله اثبات دعوا از جمله مغالطات پرکاربرد در گواهی گواهان اسناد و اقرار و سپس مغالطات کارشناسان مورد بررسی قرار گرفته و سرانجام در فصل چهارم نیز مغالطات ماهوی در برابر مغالطات شکلی مورد بررسی قرار گرفته اند.

گفتن این نکته ضروری است که منطق بخش بندی بالا بیشتر عمل گرایانه و کاربردی است و برپایه غلبه آماری صورت گرفته است. یعنی ممکن است یک مغالطه خواهان مورد استفاده خوانده و یا برعکس واقع شود.

مطالعه ی کتاب حاضر به کلیه وکلا، کارآموزان قضایی و همینطور سایر علاقمندان و پژوهشگران این حوزه توصیه می گردد.