آراء شورای عالی ثبت و شرح آن

مطابق ماده 6 قانون ثبت، برای رسیدگی به کلیه اختلافات و اشتباهات مربوط به امور ثبت اسناد و املاک، در مقر هر دادگاه استان، هیئتی به نام « هیئت نظارت »؛ مرکب از رئیس ثبت استان یا قائم مقام او و دو نفر از قضات دادگاه استان به انتخاب وزیر داگستری - در حال حاضر، به انتخاب رئیس قوه قضائیه - تشکیل می شود. برای این هیئت، یک عضو علی البدل از قضات دادگستری یا کارمندان ثبت مرکز استان از طرف وزیر دادگستری - در حال حاضر، از طرف رئیس قوه قضائیه - تعیین خواهد شد. هیئت نظارت در مرکز استان، تشکیل می شود و قضات آن از بین قضات استان تعیین می گردند و چون عالیترین دادگاه استان دادگاه تجدید نظر استان می باشد، در نتیجه، قضات منتخب از این مرجع قضائی انتخاب می شوند. آراء هیئت نظارت فقط در مورد بندهای 1، 5 و 7 ماده 25 قانون ثبت، بر اثر شکایت ذینفع، قابل تجدید نظر در شورای عالی ثبت خواهد بود؛ ولی مدیر کل ثبت به منظور ایجاد وحدت رویه، در مواردی که آراء هیئتهای نظارت متناقض یا خلاف قانون صادر شده باشد، موضوع را برای رسیدگی و اعلام نظر، به شورای عالی ثبت ارجاع می نماید و در صورتی که رأی هیئت نظارت به موقع اجراء گذارده نشده باشد، طبق نظر شورای عالی ثبت، به موقع اجراء گذارده می شود.
شورای عالی ثبت که مرجع تجدید نظر نسبت به آراء هیئت نظارت شورای عالی ثبت می باشد دارای دو شعبه به شرح زیر است: 1- شعبه مربوط به املاک 2- شعبه مربوط به اسناد. هر یک از شعب مذکور از سه نفر که دو نفر از قضات دیوان عالی کشور به انتخاب وزیر دادگستری و مسئول قسمت املاک در شعبه املاک و مسئول قسمت اسناد در شعبه اسناد هستند تشکیل می گردد. شورای عالی ثبت دومین هیئتی است که در ثبت تشکیل می شود و محل تشکیل آن فقط تهران است؛ ولی حوزه صلاحیت شورای عالی ثبت سراسر ایران می باشد و آراء تمام هیئت های نظارت در سراسر کشور برای تجدید نظر، به همان شورا فرستاده می شود. کار شورای عالی ثبت دو چیز است: 1- رسیدگی به تجدید نظر از آراء هیئتهای نظارت 2- ایجاد وحدت رویه.
در کتاب پیش رو، آراء شورای عالی ثبت از ابتدا تا زمان چاپ کتاب گردآوری شده است، در حد متناسب با موضوعات آراء توسط نگارنده شرح و بسط یافته است.