سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت در حقوق ایران و فقه اسلام

عموم جامعه مفهوم سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت را یکی می­ دانند ولیکن از لحاظ حقوقی و قانونی مجزا هستند، بدین صورت که مفهوم و معنی اصطلاحی سرقفلی فقط یک حق است و فقط در روابط موجر و مستاجر این حق محقق می شود، یعنی پولی است که در ابتدای عقد اجاره به هرعلتی، توسط صاحب ملک از مستاجر دریافت می­ شود.
حق کسب و پیشه و تجارت حقی است که تاجر و کاسب نسبت به محلی پیدا می­ کنند . این حق ناشی از تقدم در اجاره ملک، حسن شهرت، جمع آوری مشتری، و رونق کسبی است که بر اثر عملکرد مستاجر محل ملک به وجود آمده است . در واقع امر حق کسب و پیشه تنها به مستاجر تعلق دارد و صاحب ملک نمی تواند دارای این حق شود .
قانونگذار در سال 1376 از واژه سرقفلی استفاده کرده و تا قبل از آن حق کسب و پیشه و تجارت ذکر می شد . قانونگذار قبل از تصویب قانون 1376 معتقد بودند که سرقفلی همان حق کسب و پیشه است و تفاوتی میان آن دو قائل نبودند، اما گروهی دیگر کاملاً از هم جدا می دانستند در واقع با تعریف اولیه فوق هم مشخص می شود که این دو واژه با هم تفاوت دارند.
در کتاب پیش رو نگارنده که خود ید طولایی در امر وکالت و علی الخصوص دعاوی سرقفلی و حق کسب و پیشه دارد، در این کتاب حاصل تحقیق و مطالعه خویش و تجربیات علمی سالهای طولانی وکالت در این دعاوی را باهم آمیخته و کتاب پیش رو گردآوری و تالیف کرده است که نظر به تعریف فوق و تجربه ارزشمند و گرانبهای نویسنده کتاب از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و به علاقه مندان این مبحث و همچنین وکلایی که دفاع از حقوق موکل خویش در دعاوی مرتبط با این مبحث را برعهده دارند مطالعه و بهره برداری از این کتاب توصیه می شود.

از دیگر کتاب های بهمن کشاورز:

هنر دفاع در دادگاه ها
آیین نگارش حقوقی و کلیات عملی علم حقوق
آداب و شگردهای وکالت در دادگستری
آیین تنظیم قراردادها
دفاع و استدلال شفاهی در دادگاه
وکیل دادگستری و اخلاق حرفه ای
بررسی تحلیلی قانون جدید روابط موجر و مستاجر
قضا و مزاح
شرکت های سهامی عام و خاص پیچیدگی ها و چالش ها
جنایاتی که آمریکا را تکان داد