کاملترین ترجمه نموداری شرح لمعه (3)

کتاب «الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه» که به کتاب شرح لمعه معروف است، از برجسته‌ترین و سرشناس‌ترین آثار شهید ثانی محسوب می‌شود. در واقع این کتاب از جمله بهترین شروحی است که بر کتاب لمعه شهید اول نگاشته شده است. این اثر فقهی ارزشمند که مشتمل بر تمام ابواب فقه (از طهارت تا دیات) می‌باشد، سالیان متمادی است که، یکی از مهمترین کتب آموزشی فقهی در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها است. چنانچه می‌توان گفت، این کتاب بهترین و جامع‌ترین منبع درس «متون فقه» در تمام مقاطع رشته تحصیلی حقوق بوده و به عنوان یک منبع کامل و جامع آموزشی و امتحانی، مورد استفاده استادان، دانشجویان، دانش‌پژوهشان و داوطلبان آزمون‌های حقوقی قرار می‌گیرد. همچنین، این کتاب از چنان جایگاهی برخوردار بوده است که، بر نظام حقوقی ایران نیز تأثیرگذارده و فی‌الواقع از منابع اصلی تدوین قانون مدنی ایران و قانون مجازات اسلامی به شمار می‌رود. در کتاب شرح لمعه، شهید ثانی در عین جامعیت مطالب از ایجاز و اختصار برخوردار بوده و از نظر استدلال نیز چیزی از کتب مفصل کم ندارد. از نظر اسلوب نگارش، شهید ثانی، در هر باب با بیان آرای شهید اول (در کتاب لمعه)، به شرح استدلالی آن پرداخته و ضمن اشاره به دلیل احکام، برخی از آرای سایر فقهای مشهور را نیز نقل نموده است. همچنین در برخی موارد با نگاهی نقادانه، به رد نظریات شهید اول یا سایر فقها پرداخته و دیدگاه خود را به‌طور مستند و مستدل بیان می‌کند.
نظر به‌اینکه متن کتاب شرح لمعه به زبان عربی بوده، فهم و درک عمیق این اثر ممتاز، بی‌گمان نیازمند ترجمه دقیق و روان مطالب آن می‌باشد. چنانچه در این رابطه ترجمه‌های زیادی از این اثر به عمل آمده است، که از جمله‌ی آن‌ها، مجموعه کاملترین ترجمه نموداری شرح لمعه به قلم دکتر حمید مسجد سرایی می‌باشد که در یک دوره ده جلدی به چاپ رسیده است. در جلد سوم، باب‌های کفّارات، نذر، قضا، شهادات، وقف و عطیّه تدوین و ترجمه شده است. نحوه ترجمه در این کتاب بدین نحو است که، ابتدا متن عربی کتاب شرح لمعه به صورت حرکت‌گذاری در قالب یک صفحه آورده شده و سپس ترجمه دقیق و روان آن به صورت نموداری بیان می‌شود. این شیوه از ترجمه، علاوه بر اینکه موجب می‌شود مطالب به شکل دسته‌بندی شده و منظم ارائه گردد، به فهم بهتر و آسان‌تر آن‌ها نیز کمک می‌نماید.

از ویژگی‌های این کتاب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاملترین ترجمه کتاب شرح لمعه، قابل استفاده برای دانشجویان و داوطلبان آزمون‌های حقوقی در درس متون فقه؛
- ارائه متن عربی (باب کفّارات، نذر، قضا، شهادات، وقف و عطیّه) از کتاب شرح لمعه به صورت حرکت‌گذاری شده جهت قرائت صحیح آن؛
- مشخص نمودن متن کتاب لمعه از شرح لمعه؛
- پرهیز از ترجمه تحت اللفظی و ارائه ترجمه دقیق و مفهومی به صورت صفحه به صفحه؛
- بیان ترجمه مطالب در قالب نمودار؛ به نحوی که مطالب به خوبی از هم تفکیک و به صورت منظم و دسته‌بندی شده ارائه گردیده است، که این امر سبب شده مطالب کاملاً قابل فهم و یادگیری بسیار آسان گردد؛
- پر رنگ نمودن سر تیر‌ها و مطالب مهم، جهت بالابردن دقت خواننده.