اجرای احکام مدنی

در میان آثار موجود در زمینه شرح و تفسیر اجرای احکام مدنی و خانواده که عمدتاً در زمینه اجرای احکام خاص خانواده مطلبی ندارند و یا علی رغم نگارش در سالهای اخیر بی توجه به قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب ۱۳۹۴ و آیین نامه اجرایی آن بوده اند گذشته از حجم زیاد مطالب بیان نکات نظری و عدم توجه به واقعیتهای عینی و عملی در جریان عملیات اجرائی به نظر میرسد به طورا ملموس عینی و قاطع به ابهامات و اشکالاتی که در این قوانین بوده و واحدهای اجرای احکام مدنی در عمل با آنها مواجه میشوند پرداخته نشده و عموماً به سکوت برگزار شده است. 
در همین راستا کتاب حاضر تحت عنوان اجرای احکام مدنی : راهکارها و شیوه های اجرای احکام مدنی و خانواده( علمی و کاربردی) 
به قلم حسین شفیعی نگاشته شده و توسط انتشارات حقوق پویا منتشر شده است. در این کتاب سعی شده در عین رعایت اختصار در مطالب نکات و موارد مهم و کاربردی اجرای احکام مدنی و خانواده (بدون لحاظ اجرائیه های ثبتی و نظام اجرائی آنها) مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. ضمن بیان و توضیح مطالب ضروری راهکارها شیوه ها و پاسخ های علمی و کاربردی به ابهامات و سؤالات مربوط به روند اجرای احکام در هر دو حوزه احکام مدنی و خانواده داده شده است. طرح نکات و پاسخ ها، با لحاظ تجربیات حاصله ی نگارنده طی سالها کار در این حوزه نظریات اداره حقوقی و مباحثات مطرح شده فی مابین متولیان اداری و قضائی اجرای احکام مدنی می باشد. برای بعضی از ایــن پاسخ ها و راهکارها و بیان نظرات موافقین و مخالفین مشخصا منابع مکتوبی وجود نداشته و پاره ای از مطالب مربوط به مباحث مطروحه در فضای مجازی فی مابین دادرسان و قضات اجرای احکام مدنی است. طبیعی است هر کدام از این راهکارها که برگزیده شده، می توان برای نظر مخالف آن استدلالاتی داشت و متولی اجرا باید آنچه را که صحیح و هماهنگ با محتویات پرونده و تضمین کننده مدیریت صحیح عملیات اجرائی و خصوصا اجرای حکم به نفع محکوم له می داند برگزیند. 
کلیت اجرای احکام مدنی و خانواده را میتوان در پنج حوزه اساسی دسته بندی نمود: 
۱- کلیات و قواعد عمومی عملیات اجرائی
۲- وصول محکوم به وجه نقد توقیف مال و مزایده؛ که به عنوان محکوم به کلی و دینی محسوب میشود و اکثریت پروندهای اجرائی را در بر می گیرد.
۳- اجرای احکام با محکوم به معین و عینی؛ به تعبیری خاص از حیث اینکه به نسبت اجرائیه های بند دو نسبت کمتری از پرونده های اجرائی را در بر میگیرد و شامل محکوم به عین معین انجام تعهد و احکام خاص محاکم خانواده می شود. 
۴- ضمانت اجراهای غیر مستقیم اجرای احکام شامل بازداشت محکوم مالی و توابع آن اعم از اعسار و تقسيط ممنوع الخروجی و ...... 
۵-توابع اجرای احکام از قبیل اعتراض شخص ثالث، مستثنیات دین، هزینه های اجرا و..... 
بر همین اساس فصل بندی این نوشتار انجام و به توضیح مباحث مزبور پرداخته می شود.