فلسفه حقوق جلد سوم (منطق حقوق)

سری کتاب های فلسفه حقوق به قلم دکتر ناصر کاتوزیان نگاشته شده و توسط انتشارات گنج دانش منتشر گشته است. این کتاب در سری سه جلدی به چاپ رسیده است؛ که جلد اول آن به تعریف و ماهیت علم حقوق می پردازد و در واقع مقدمه ای بر سایر مجلدات می باشد.

این کتاب ها در ادامه ی کتاب مقدمه علم حقوق نگاشته شده اند با این تفاوت که کتاب پیشین برای دانشجویان مقطع کارشناسی رشته ی حقوق نگاشته شده بود و اثر پیش رو در واقع نسخه تکمیلی آن می باشد و برای دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و دکترای حقوق نگاشته شده است

نگارنده دوره «فلسفه حقوق» را در سه باب جداگانه بررسی نموده است: در مجلد نخست از ماهیت و تعریف حقوق در مجلد دوم از منابع حقوق و در مجلد سوم از علم یا منطق حقوق گفتگو کرده است. بدین ترتیب، محتوای جلد نخست بیشتر چهره فلسفی و مجرد دارد و در خلال مطالب آن سعی شده است تا با طرح و شناسایی مبنا و هدف و اوصاف قواعد حقوق، جوهر و طبیعت این قواعد و ویژگیهای آن در برابر اخلاق و عدالت و عادات و رسوم و به طور کلی سایر الزامهای اجتماعی به روشنی نمودار گردد.

در مجلد دوم که به منابع حقوق اختصاص دارد، نگارنده کوشیده است تا با نمایاندن نقش موثر عرف و رویه ی قضایی و اندیشه ی دانایان در نظام حقوقی، ارتباط کامل حقوق را با نیروهای اجتماعی و مصلحتها نشان دهد.

در نهایت در مجلد سوم به شناخت درونی علم حقوق و تقسیمات درونی آن می پردازد و تکیه ی اصلی حقوق و شیوه های تفسیر قواعد و فنون استنباط است.

*سومین جلد که به بخش منطق حقوق اختصاص دارد ، در ادبیات حقوقی ما تازگی دارد و حاوی تازه ترین تحلیل های نگارنده درباره ی این دانش است.

این اثر با ویژگی های به شرح زیر نگاشته شده است:

*در هر جا که نظر عارف یا حکیمی ، متناسب با آن بحث بوده است نگارنده در متن کتاب با پاورقیها مورد تحلیل قرار داده تا آغازی بر پژوهشهای آینده متخصصان باشد.

* نظر هر کدام از اندیشمندانی که در تاریخ فلسفه حقوق مقامی والا دارند در جای مناسب و به اندازه ای که با مکتب طرح شده تناسب داشت مورد تحلیل و نقد قرار گرفته است.

* باید دانست در بیشتر کتابهایی که امروز به نام «فلسفه حقوق» تدوین میشود از شیوه هیچ یک از این مکتبهای رایج به طور کامل پیروی نمیشود . نویسنده این کتاب نیز کوشیده است پایه های اصلی مکتبهای فلسفی و حقوقی را نمایان سازد و در عین حال که نظریه های حاکم بر حقوق را ارزیابی میکند جای اصلی ساختمان حقوقی ایران را نیز معرفی نماید.

سرفصل های اصلی جلد اول(تعریف و ماهیت حقوق)

فصل اول - مبنای حقوق

فصل دوم - هدف حقوق؛

فصل سوم - اوصاف قاعده حقوقی

سپس در پایان کتاب و به عنوان نتیجه مباحثی که طرح شده است، سعی خواهد شد تا تعریفی از حقوق که به اختصار نمایشگر اوصاف اصلی آن است استخراج شود.

سرفصل های اصلی جلد دوم(منابع حقوق)

فصل اول: نظریه عمومی تمیز منابع حقوق

فصل دوم قانون؛ نظریه عمومی قوانین

فصل سوم حقوق اسلامی متمم قانون

فصل چهارم عرف

فصل پنجم رویه قضایی

فصل ششم: اندیشه های حقوقی عقاید عالمان

فصل هفتم سایر منابع پیشنهاد شده

سرفصل های اصلی جلد سوم(منطق حقوق)

فصل اول - نظرية على درباره منطق حقوق

فصل دوم - روشهای تفسیر

فصل سوم - فنون و اصول عملی استنباط

فصل چهارم - دانش حقوق و شاخه های آن

فصل پنجم - حق شخصی