تحلیل جامع کتاب مجموعه سوالات چهارگزینه ای حقوق جزای عمومی و اختصاصی اثر دکتر احمد غفوری انتشارات آریاداد
به مجموع قواعد کلّی و مشترک حاکم بر تحقّق جرائم و ضوابط تعیین شده از سوی دولت در تعریف مجازاتها حقوق جزا گفته میشود
حقوق جزا مرجع تعیین اشخاص دارای مسئولیت کیفری؛ جزائی و نیز تعیین نوع کیفر و اقدامات تامینی میباشد. نهاد قانونگذار با تعریف جرم و مجازات ضمن پیشگیری از وقوع جرم، جامعه و افراد آن را از ارتکاب جرم و آثار زیانبار آن حفظ کرده اشخاص قانونشکن را از عواقب و مجازات سخت اعمال مجرمانه بر حذر میدارد
این رشته از حقوق عمومی با تبیین روابط دولت و مردم، دولت را در سرکوبی اعمال خلاف مصالح اجتماعی دارای صلاحیّت میشناسد چرا که اگر اعمال مجرمانه باعث زیان به منافع خصوصی افراد جامعه گردد، جبران ضرر و استیفای حق پایمال شده جز با دخالت دولت و نمایندگان او میسّر نخواهد بود
از آنجا که در برخی دیگر از قواعد حقوق جزا، از حقوق خصوصی اشخاص در برابر یکدیگر حمایت میشود، بعضی از دانشمندان، حقوق جزا را ترکیبی از حقوق عمومی و خصوصی دانستهاند. درست است که در غالب موارد دادرسی کیفری به سود شخص زیاندیده تمام میشود ولی هدف اصلی از اینگونه مجازات حفظ نظم و آسایش عمومی است و فواید به دست آمده برای شاکی خصوصی جنبۀ تبعی و فرعی دارد
حقوق جزا به دو رشتۀ عمومی و اختصاصی تقسیم شده است در حقوق جزای عمومی سخن از جرم و مجازات و مسئولیّت کیفری مجرمان است و در حقیقت این رشته از حقوق جزا کلّیات و قواعد عمومی است که به همۀ جرائم نظر دارد ولی در حقوق جزای اختصاصی جرایمی خاصّ همانند قتل، دزدی و کلاهبرداری مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته ارکان هر جرم و کیفر مخصوص آن در قوانین تعیین میگردد. تاریخچه حقوق جزا به هزاران سال قبل و دوره تمدنهایی از قبیل تمدن بابل، یونان و روم برمیگردد که همگی دارای سیستمی برای مجازات مرتکبین تخلف و جنایت بودند. قانون حَمورابی که قدمت آن را در حدود سال 1760 پیش از میلاد تخمین زدهاند (حمورابی نام شاه بابل بود که دستور نوشتن این قانون را داد) کهنترین قانون شناخته شده میباشد که یک حاکم برای ملت خود وضع کرده است؛ این قانون در 282 ماده و در باب حقوق جزا، حقوق مدنی و حقوق تجارت وضع شده بود. با بررسی تاریخ و گذشته در مییابیم که در زمانهایی که نهادی تحت عنوان دادگستری وجود نداشت، اشخاص در صورتی که با یکدیگر به تعارض منافع بر میخوردند، به جای شکایت به حکومت شخصا برای احقاق حق از دست رفته خود اقدام میکردند و حتی دست به تنبیه و مجازات شخص مقابل میزدند
اما به مرور زمان و با شکلگیری نظام قضایی و جرم تلقی شدن اقدام خودسرانه، قانون تعیین کرد که اشخاص برای احقاق حقوق پایمال شده خود، موظف هستند پیگیری و مجازات مسببین را به حکومت بسپارند و چنانچه شخصی خودسرانه دست به مجازات دیگران بزند، مجرم شناخته خواهد شد
با توجه به تعریف فوق، مشخص است که یک سوی حقوق جزا همواره حکومت بوده و بنابراین واضح است که حقوق کیفری زیرشاخه حقوق عمومی میباشد. منابع حقوق جزا در هر کشور متفاوت بوده و در ایران نیز منابع خاصی برای حقوق کیفری قابل استفاده میباشد. بهطور کلی منابع حقوق کیفری به 3 دسته منابع قانونی (متن قانون و آرای وحدت رویه)، منابع شرعی (احکام و موازین دینی) و عرف و عادت تقسیم میشود
نخستین گزینه از منابع حقوق کیفری، منابع قانونی است که در ایران میتوان برای حقوق جزا به متن قانون مجازات اسلامی، قانون آیین دادرسی کیفری و قوانین خاص مرتبط با جرایم و … رجوع نمود. همچنین دیوان عالی کشور نیز بهعنوان عالیترین مرجع قضایی در ایران، یکی از مواردی است که میتوان به آرای آن درباره دعاوی کیفری رجوع کرده و بهعنوان منبع قانونی حقوق جزا به آرای وحدت رویهای که این نهاد حقوقی صادر مینماید استناد نمود
آرای صادره توسط دیوان عالی کشور در حکم یک قانون مصوب در نظر گرفته شده و لازم الاتباع است (منظور از لازم الاتباع این است که مخاطبین رأی موظفاند از مفاد و مواد مطروحه در رأی تبعیت نمایند و حق سرپیچی از آنها را ندارند.) دومین مورد از فهرست منابع حقوق کیفری، منابع شرعی است که شامل احکام و موازین شرعی و دینی میباشد؛ این احکام از کتب دینی از جمله قرآن کریم و یا اجماع نظر حقوقدانان اسلامی استخراج میگردد
آخرین مورد از منابع حقوق جزا در ایران، عرف و عادت بوده است و به این معنی است که چنانچه در نظر عرف و عادت جامعه عملی جرم تلقی شود، این عمل مستلزم مجازات است. این منبع حقوق جزا، در گذشته نقش بارزی در دعاوی حقوقی داشته است اما در حال حاضر با توجه به متن ماده 2 قانون مجازات اسلامی و همچنین ماده 3 آیین دادرسی مدنی، عرف و عادت نمیتواند در تمامی دعوای بهعنوان منبع حقوق کیفری تلقی شود و تنها در موارد خاص کاربرد خواهد داشت
با توجه به توضیحات ذکر شده، قطعاً قانع شدهاید که حقوق جزا شاید یکی از مهمترین اجزای علم حقوق بوده و در ایران نیز دایره اختیارات زیادی را به خود اختصاص داده است. با توجه به میزان بالای اهمیت حقوق کیفری، بدیهی است که این جنبه از علم حقوق، جای خود را در تحصیلات آکادمیک رشته های مختلف دانشگاهی و آزمونهای شغلی باز کرده است. در بسیاری از گرایشهای تحصیلی کارشناسی ارشد حقوق و همچنین آزمونهای شغلی حقوقی مثل آزمون وکالت و قضاوت، حقوق جزا یکی از دروس آزمونی با تعداد سوال زیاد و ضریب بالا بوده و تسلط بر آن میتواند تأثیر زیادی در پذیرفته شدن و کسب رتبه خوب در آزمون داشته باشد
برای مثال ضریب اعمال شده بر امتیاز حقوق جزا در آزمون وکالت ۲ است و شامل ۲۰ سوال می باشد. برای اینکه بتوانید در آزمون وکالت به درصد قابل قبولی در این درس دست یابید، لازم است تا با نحوه مطالعه سرفصل های حقوق جزا و مواد مهم آن در آزمون وکالت آشنا شوید
در مقطع کارشناسی حقوق، حقوق جزا طی ۷ بخش مجزا تدریس می شود:
- حقوق جزای عمومی ۱
- حقوق جزای عمومی ۲
- حقوق جزای عمومی ۳
- حقوق جزای اختصاصی ۱
- حقوق جزای اختصاصی ۲
- حقوق جزای اختصاصی ۳
- حقوق جزای اختصاصی ۴
با توجه به کاربرد گسترده مفاهیم، تعاریف و فوانین مصوب حقوق جزا در دعاوی کیفری، تسلط بر این درس برای ورود به بازار کار حرفه ای وکالت ضروری است. حقوق جزا در آزمون وکالت یکی از دروس مهم و چالش برانگیز است و ضریب اهمیت بالایی دارد. نحوه مطالعه حقوق جزا و بررسی مباحث مهم حقوق جزا در آزمون وکالت بسیار حائز اهمیت است
طبق بررسی سوالات آزمونهای دورههای گذشته، سطح سوالات و شیوه طرح تست درس حقوق جزا پس از تصویب قانون جزای اختصاصی جدید در سال ۱۳۹۲ تغییر کرده و کاربردیتر و مفهومیتر شده است
:بنابراین، نحوه مطالعه حقوق جزا نیازمند بروزرسانی و تمرکز بر مسائل مربوطه است. بنابراین وجود منبع تستی که در عین جامعیت و پوشش همه ی آزمون های مرتبط دارای پاسخ هایی جامع و با بیانی ساده و شیوا بیش از پیش احساس می شود. در همین راستا انتشارات آریاداد اقدام به انتشار کتاب تست چهارگزینه ای حقوق جزای عمومی و اختصاصی نموده است. آنچه که دکتر احمد غفوری به عنوان نگارنده کتاب را به تألیف این کتاب تشویق کرد استقبال کم نظیر مخاطبین کتاب شرح آزمونی قانون مجازات اسلامی و رضایتمندی اکثریت مطالعه کنندگان آن و لزوم وجود کتاب تستی با رعایت استاندارهای لازم برای درس جزا بود تجربیات نگارنده در زمینه شرکت در آزمون و کسب درصد بالا در درس جزا در آزمونهای مختلف حقوقی کسب میانگین ۹۳ درصد در درس جزا در آزمونهای قضاوت ارشد و دکترا ایشان را بر آن داشت تا کتابی با ویژگیهای زیر تدوین کنند
۱- داشتن سؤالات تألیفی و سؤالات آزمونهای حقوقی سالهای گذشته
داوطلبین آزمونهای حقوقی برای آشنایی با سبک سؤالات آزمونهای حقوقی نیازمند دیدن سؤالات آزمونهای سالهای گذشته هستند از طرفی صرف زدن سؤالات سالهای گذشته به تنهایی نمی تواند پاسخگوی نیاز داوطلبین گرامیباشد به این دلیل که بسیاری از مباحث مهم حقوق جزا در سالهای گذشته مورد پرسش قرار نگرفته اند یا پرسشهای کمی از آنها طراحی شده است و عدم طرح تست از این مباحث باعث میشود داوطلب با نکات آزمونی این مباحث آشنا نشوند به همین دلیل حدود نیمی از سؤالات کتاب تألیفی و نیمی دیگر از سؤالات مربوط به آزمونهای سالهای گذشته هستند تا داوطلبین به بهترین نحو ممکن هم با سؤالات سالهای قبل آشنایی پیدا کرده و هم به نحو حداکثری با زدن تست از نکات مورد نیاز آزمونهای حقوقی برای کسب درصد مناسب در آزمون آماده شوند
۲_رعایت استاندارد در طرح سؤالات تألیفی و تلفیق سؤالات سخت و آسان و طرح تست به صورت مسأله ای و حفظی
سؤالات تألیفی با استاندارهایی مشابه آزمونهای حقوقی طرح شده است. به همین منظور از طرح تست به صورت جای خالی و طرح گزینه هایی مانند هیچ کدام همه گزینه ها صحیح است اجتناب شده است. ضمناً از آنجا که در تمامی آزمونهای حقوقی بخشی از سؤالات آسان و بخشی از سؤالات سخت و بخشی از سؤالات به صورت حفظی و برخی به صورت مسأله طرح میشود لذا به منظور آشنایی داوطلبین با تمامی این موارد بخشی از سؤالات به صورت حفظی و برخی به صورت مسأله طرح شده است همچنین سطح سؤالات نیز دارای پراکندگی است و هم سؤالات سخت و هم سؤالات متوسط و هم سؤالات آسان در کتاب قرار داده شده است تا داوطلبین گرامی به بهترین نحو با شرایط تست زنی در جلسه آشنا شود
۳_عدم طرح تستهایی مشابه از یک نکته
در این کتاب علاوه بر اینکه سؤالات شبیه هم وجود ندارد از نکات مشابه نیز فقط یک سؤال طرح شده است به عبارتی سؤالی که از نظر ظاهری متفاوت اما از نظر نکته مورد نیاز برای پاسخگویی مشابه باشد نیز وجود ندارد البته این امر به این معنی نیست که از هر ماده فقط یک سؤال طرح شده باشد به این دلیل که ممکن است در هر ماده چندین نکته وجود داشته باشد بلکه به این معنی است که از هر نکته ای که در ماده بوده فقط یک سؤال طراحی شده است تا وقت داوطلبین گرامی بیهوده صرف نکات تکراری نشود به همین منظور سؤالات مشابه آزمونهای حقوقی نیز در قالب یک سؤال آورده شده است البته به منظور اینکه در برخی از نکات لازم است داوطلبین هم به صورت حفظی و هم به صورت مسأله ای به سؤال پاسخ دهند از این دسته از نکات هم به صورت حفظی و هم به صورت مسأله ای سؤال طرح شده است که یکی از سؤالات در قسمت مربوطه و یکی از سؤالات در قسمت دوره ها آورده شده است تا داوطلبین گرامی با هر دو حالتی که طرح سؤال ممکن است آشنا شوند
۴_فصل بندی بر طبق قانون با توجه به ارتباط مواد
در کتاب حاضر فصل بندی مواد به ترتیب مواد قانونی است البته به ارتباط مواد نیز توجه شده است و از موادی که با هم ارتباط کامل دارند به صورت یکجا تست طرح شده است مانند فصل مربوط به مسؤولیت کیفری اشخاص حقوقی که مواد ۲۰ تا ۲۲ و ۱۴۳ ق.م.ا و ۷۴۷ و ۷۴۸ ق.م.ا.ت و ۶۹۴ ق.آ.د.ک با آن مرتبط است همچنین در مورد جرایم علیه تمامیت معنوی و جرایم علیه اموال تست های مرتبط به صورت یکجا طرح شده است و در قسمت فهرست کتاب موادی که در هر فصل از آن سؤال طرح شده به طور کامل مشخص شده است. ضمناً لازم به توضیح است فصل بندی کتاب به نحوی است که چند ماده در قالب یک فصل گنجانده شده است و اگرچه ترتیب فصول کتاب به ترتیب مواد قانون مجازات اسلامی است اما در هر فصل تستها الزاماً به ترتیب مواد آن فصل نیستند مثلاً فصل اول کتاب قلمرو اجرای قوانین در زمان (مواد ۳ تا ۹ ق.م.ا) است در این فصل چینش سؤالات به این ترتیب نیست که از ماده ۳ آغاز و به ماده ۹ ختم شود بلکه مثلاً سؤال اول از ماده ۷ سؤال دوم از ماده ۵ و... است. دلیل این امر آن است که اگر تمامی سؤالات به ترتیب مواد قانونی طرح شود جواب بسیاری از سؤالات آشکار میشود مثلاً ماده ۳ به اصل صلاحیت سرزمینی اشاره دارد حال اگر سؤالات دقیقاً به ترتیب مواد قانونی باشد قطعاً پاسخ سؤالاتی که ذیل ماده ۳ هستند صلاحیت سرزمینی خواهد بود به همین دلیل سؤالات هر فصل به ترتیب مواد آن فصل نیستند
۵_مشتمل بر چند دوره برای طرح تستهای تلفیقی و مرور و تثبیت مطالب
در این کتاب ۸ دوره در نظر گرفته شده است که عبارتند از دوره) مواد ۱ تا ۶۳ ق.م.ا دوره مواد ۶۴ تا ۱۲۱ ق.ما دوره مواد ۱۲۲ تا ۱۵۹ ق.م.ا دوره جزای عمومی مواد ۱ تا ۱۵۹ ق.م.ا)، دوره مواد ۲۸۹ تا ۳۴۶ ق.م.ا دوره مواد ۳۴۷ تا ۷۲۸ ق.م.ا دوره کلی تعزیرات مواد ۴۹۸ تا ۷۸۵ ق.م.ا.ت و دوره جزای عمومی و اختصاصی در این دوره ها سؤالاتی که تلفیقی از چند مبحث مختلف است آورده شده همچنین در این دوره ها به منظور تثبیت مطالب از برخی از نکاتی که در فصول مربوطه سؤال طرح شده نیز مجدداً سؤال طرح شده است تا داوطلب گرامی با تکرار نکات قبلی در قالب سؤالات جدید به تثبیت مطالب بپردازد
۶- داشتن پاسخنامه کاملاً تشریحی
پاسخ هر سؤال به صورت کاملاً تشریحی آورده شده است همچنین در مواردی که به متن ماده اشاره شده است به منظور رفاه حال مطالعه کنندگان گرامی متن ماده یا آن بخش از متن ماده که در جواب سؤال کاربرد دارد آورده شده است تا مطالعه کنندگان گرامی نیازی به اینکه در هنگام مطالعه کتاب متن قانون را نیز همراه خود داشته باشند پیدا نکند. ضمناً تمامی نکات لازم برای پاسخ سؤال در پاسخنامه آورده شده است و از این امر که بخشی از پاسخ سؤال به کتب دیگر از جمله کتاب شرح آزمونی قانون مجازات اسلامی ارجاع شود پرهیز شده است تا مطالعه کنندگان گرامی صرف نظر از اینکه چه منبعی را برای مطالعه در نظر گرفته اند بتوانند به نحو شایسته از این کتاب استفاده کنند
توصیه هایی برای مطالعه کتاب
1- در مورد بهترین زمان برای زدن تست لازم به توضیح است بهتر است داوطلبین گرامی یک تا سه روز بعد از مطالعه هر فصل به زدن تست آن فصل اقدام کنند و زدن تست را به بعد از خواندن کل مطالب موکول نکنند زیرا هدف از زدن تست علاوه بر سنجیدن یادگیری و تثبیت مطالب و همچنین بهتر شدن نحوه مطالعه است البته لازم به توضیح است اگر شخصی زدن تست را به بعد از خواندن تمام مطالب موکول کرده است زدن تست در این زمان بهتر از نزدن تست است اما بهترین زمان برای زدن تست یک تا سه روز بعد از تمام شدن مطالعه آن فصل است. همچنین بهتر است تستهای موجود در دوره های کتاب بین یک تا سه هفته بعد از مطالعه آخرین مبحثی که در دوره مورد سؤال واقع شده زده شود مثلاً دوره مواد ۱ تا ۶۳ یک تا سه هفته بعد از مطالعه مواد ۱ تا ۶۳ زده شود. ضمناً به دلیل اینکه سؤالات تلفیقی که از چند ماده هستند در دوره ها آمده است حتماً تست های دوره ها زده شود
۲- بهتر است ابتدا تمام تستهای یک فصل زده شود و سپس به پاسخنامه مراجعه شود و از این که بعد از زدن هر تست به پاسخنامه مراجعه شود اجتناب شود
۳_بعد از زدن تست حتماً پاسخ تشریحی تست مطالعه شده و چه تست درست زده شده باشد چه غلط به تست و پاسخنامه توجه شود تا با طریقه زدن تست آشنایی حاصل شود زیرا در غیر این صورت زدن تست صرفاً ابرازی برای سنجش خواهد بود در حالی که همانگونه که گفته شد هدف از زدن تست فقط سنجش نیست و تست ابزاری برای بهبود نحوه مطالعه نیز هست
۴- در صورت غلط زدن تست حتماً علت آن کشف گردد که مثلاً آیا علت غلط زدن تست بد خواندن مطالب مرتبط بوده یا بی دقتی در خواندن سؤال بوده است یا ... و با کشف علت غلط زدن تست نحوه مطالعه و نحوه تست زدن اصلاح شود
۵- در صورتی که پاسخ تستها را اشتباه زده اید استرس نگیرید زیرا زدن تست بخشی از یادگیری است و بعد از زدن تستها قطعاً در یادگیری مباحث و زدن تست پیشرفت خواهید داشت به ویژه اینکه هر چند در این کتاب تستهای آسان و متوسط و سخت وجود دارد اما تستهای متوسط و سخت بیش از تستهای آسان هستند تا مطالعه کنندگان مطالب را به نحو دقیق تری یاد بگیرند لذا غلط زدن تستها نباید باعث نگرانی داوطلبین شود
۶- داوطلبین گرامی تمامی تستهای کتاب را حتماً بزنند مثلاً اگر شخصی داوطلب وکالت است سؤالات دکترا را حذف نکند به این دلیل که سؤالاتی از آزمون دکترا در کتاب آمده است که دارای مطالبی مشابه با آزمون وکالت است همچنین سعی شده است سؤالات تألیفی نیز مشابه با سطح و سبک و سیاق آزمونها طرح شوند لذا از حذف برخی از سؤالات اکیداً خودداری گردد
۷_مطالبی که در پاسخنامه داخل گیومه گذاشته شده است متن قانون هستند
۸- در این کتاب پاورقیها ارزش یکسانی با متن دارند بنابراین پاورقیهای موجود در کتاب هم به دقت مطالعه شوند
فهرست مطالب کتاب
قلمرو اجرای قوانین جزایی در مکان (مواد 3 تا 9 ق.م.ا)
پاسخنامه قلمرو اجرای قوانین جزایی در مکان (مواد 3 تا 4 ق.م.ا)
قلمرو اجرای قوانین جزائی در زمان (مواد 10 و 11 ق.م.ا)
پاسخنامه قلمرو اجرای قوانین جزائی در زمان (مواد 10 و 11 ق.م.ا)
قانونی بودن جرائم، مجازاتها و دادرسی کیفری- مجازاتهای اصلی- مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی (مواد 12 تا 22 و 143 ق.م.ا- 747 و 748 ق.م.ا.ت- 694 ق.آ.د.ک)
پاسخنامه قانونی بودن جرائم، مجازاتها و دادرسی کیفری- مجازاتهای اصلی- مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی (مواد 12 تا 22 و 143 ق.م.ا- 747 و 748 ق.م.ا.ت- 694 ق.آ.د.ک)
مجازتهای تکمیلی وتبعی (مواد 23 تا 26 ق.م.ا)
پاسخنامه مجازاتهای تکمیلی و تبعی (مواد 23 تا 26 ق.م.ا)
نحوه تعیین و اعمال مجازاتها- تخفیف و معافیت از مجازات (مواد 27 تا 39 ق.م.ا)
پاسخنامه نحوه تعیین و اعمال مجازاتها- تخفیف و معافیت از مجازات (مواد 27 تا 39 ق.م.ا)
تعویق صدور حکم- تعلیق اجرای مجازات- نظام نیمه آزادی- آزادی مشروط (مواد 40 تا 63 ق.م.ا- 552 ق.آ.دک)
پاسخنامه تعویق صدور حکم- تعلیق اجرای مجازات- نظام نیمه آزادی- آزادی مشروط (مواد 40 تا 63 ق.م.ا- 552 ق.آ.دک)
دوره مواد 1 تا 63 ق.م.ا
پاسخنامه دوره مواد 1 تا 63 ق.م.ا
جایگزینهای حبس (مواد 64 تا 87 ق.م.ا)
پاسخنامه جایگزینهای حبس (مواد 64 تا 87 ق.م.ا)
مجازاتها و اقدامات تأمینی و تربیتی اطفال و نوجوانان (مواد 88 تا 95- 146 تا 148 ق.ک.ا)
پاسخنامه مجازاتها و اقدامات تأمینی و تربیتی اطفال و نوجوانان (مواد 88 تا 95- 146 تا 148 ق.ک.ا)
عفو- گذشت شاکی (مواد 96 تا 104 ق.م.ا)
پاسخنامه عفو- گذشت شاکی (مواد 96 تا 104 ق.م.ا)
مرور زمان (مواد 105 تا 113 ق.م.ا)
پاسخنامه مرور زمان(مواد 105 تا 113 ق.م.ا)
توبه و قاعده درأ (مواد 114 تا 121 ق.م.ا)
پاسخنامه توبه و قاعده درأ (مواد 114 تا 121 ق.م.ا)
دوره مواد 64 تا 121 ق.م.ا
پاسخنامه دوره مواد 64 تا 121 ق.م.ا
شروع به جرم و جرم محال و جرم عقیم (مواد 122 تا 124 ق.م.ا)
پاسخنامه شروع به جرم و جرم محال و جرم عقیم (مواد 122 تا 124 ق.م.ا)
شرکت در جرم- معاونت در جرم- سبب اقوی از مباشر- سر دستگی گروه مجرمانه سازمان یافته (مواد 125 تا 130 ق.م.ا)
پاسخنامه شرکت در جرم- معاونت در جرم- سبب اقوی از مباشر- سر دستگی گروه مجرمانه سازمان یافته (مواد 125 تا 130 ق.م.ا)
تعدد و تکرار (مواد 131 تا 139 ق.م.ا)
پاسخنامه تعدد و تکرار (مواد 131 تا 139 ق.م.ا)
شرایط و موانع مسئولیت کیفری (مواد 140 تا 159 و تبصره 2 ماده 302 ق.م.ا- تبصره 2 ماده 13 و ماده 503 ق.آ.د ک)
پاسخنامه شرایط و موانع مسئولیت کیفری (مواد 140 تا 159 و تبصره 2 ماده 302 ق.م.ا- تبصره 2 ماده 13 و ماده 503 ق.آ.د ک)
دوره مواد 122 تا 159 ق.م.ا
پاسخنامه دوره مواد 122 تا 159 ق.م.ا
دوره جزای عمومی (مواد 1 تا 159 ق.م.ا)
پاسخنامه دوره جزای عمومی (مواد 1 تا 159 ق.م.ا)
ادله اثبات دعوا (مواد 160 تا 216 ق.م.ا)
پاسخنامه ادله اثبات دعوا (مواد 160 تا 216 ق.م.ا)
حدود (مواد 217 تا 244 – 264 تا 266- 279 تا 288 ق.م.ا)
پاسخنامه حدود (مواد 217 تا 244 – 264 تا 266- 279 تا 288 ق.م.ا)
اقسام و تعاریف جنایات- تداخل جنایات (مواد 289 تا 300 و 389 ق.م.ا)
پاسخنامه اقسام و تعاریف جنایات- تداخل جنایات (مواد 289 تا 300 و 389 ق.م.ا)
شرایط عمومی قصاص (مواد 301 تا 311 ق.م.ا – 622 تا 634 ق.م.ا)
پاسخنامه شرایط عمومی قصاص (مواد 301 تا 311 ق.م.ا – 622 تا 634 ق.م.ا)
قسامه و سوگند (مواد 312 تا 346 – 388 – 555 تا 458 – 477 ق.م.ا)
پاسخنامه سامه و سوگند (مواد 312 تا 346 – 388 – 555 تا 458 – 477 ق.م.ا)
دوره مواد 289 تا 346 ق.م.ا
پاسخنامه دوره مواد 289 تا 346 ق.م.ا
صاحب حق قصاص (مواد 347 تا 367 ق.م.ا)
پاسخنامه صاحب حق قصاص (مواد 357 تا 367 ق.م.ا)
شرکت در جنایت (مواد 368 تا 374 – 425 تا 427 ق.م.ا)
پاسخنامه شرکت در جنایت (مواد 368 تا 374- 425 تا 427 ق.م.ا)
اکراه در جنایت (مواد 375 تا 380 ق.م.ا)
پاسخنامه اکراه در جنایت (مواد 375 تا 380 ق.م.ا)
قصاص نفس و قصاص عضو (مواد 381 تا 392 – 422 – 555 تا 557- 560 تا 562 ق.م.ا)
پاسخنامه قصاص نفس و قصاص عضو (مواد 381 تا 392 – 422 – 555 تا 557- 560 تا 562 ق.م.ا)
شرایط قصاص عضو (مواد 393 تا 416 ق.م.ا
پاسخنامه شرایط قصاص عضو (مواد 393 تا 416)
اجرای قصاص (مواد 417 تا 447 – 474 و 475 ق.م.ا)
پاسخنامه اجرای قصاص (مواد 417 تا 447 – 474 و 475 ق.م.ا)
تعریف دیه و موارد آن- راههای اثبات دیه- مسئول پرداخت دیه (مواد 448 تا 487 ق.م.ا
پاسخنامه تعریف دیه و موارد آن- راههای اثبات دیه- مسئول پرداخت دیه (مواد 448 تا 487 ق.م.ا)
مهلت پرداخت دیه موجبات ضمان (مواد 488 تا 537 ق.م.ا
پاسخنامه مهلت پرداخت دیه موجبات ضمان (مواد 488 تا 537 ق.م.ا)
تداخل تعدد دیات- مقادیر دیه (مواد 538 تا 575- 709 تا 728 ق.م.ا)
پاسخنامه تداخل تعدد دیات- مقادیر دیه (مواد 538 تا 575- 709 تا 728 ق.م.ا)
جرایم ضد امنیت داخلی و خارجی کشور (مواد 498 تا 512 ق.م.ا.ت)
پاسخنامه جرایم ضد امنیت داخلی و خارجی کشور (مواد 498 تا 512 ق.م.ا.ت)
قلب و تخدیش سکه- جعل و استفاده از سند مجعول (مواد 518 تا 542 ق.م.ا.ت)
پاسخنامه قلب و تخدیش سکه- جعل و استفاده از سند مجعول (مواد 518 تا 542 ق.م.ا.ت)
محو یا شکستن مهر و پلمپ و سرقت نوشتهها از اماکن دولتی- فرار محبوسین قانونی و اخفای مقصرین- غضب عناوین و مشاغل (مواد 543 تا 557 ق.م.ا.ت)
پاسخنامه محو یا شکستن مهر و پلمپ و سرقت نوشتهها از اماکن دولتی- فرار محبوسین قانونی و اخفای مقصرین- غضب عناوین و مشاغل (مواد 543 تا 557 ق.م.ا.ت)
تخریب اموال فرهنگی تاریخی (مواد 588 تا 569 ق.م.ا.ت)
پاسخنامه اموال فرهنگی تاریخی (مواد 588 تا 569 ق.م.ا.ت)
تقصیرات مقامات و مأمورین دولتی- تبانی (مواد 570 تا 587 – 595 – 597- 600 تا 607- 610 و 611 ق.م.ا.ت)
پاسخنامه تقصیرات مقامات و مأمورین دولتی- تبانی (مواد 570 تا 587 – 595 – 597- 600 تا 607- 610 و 611 ق.م.ا.ت)
جرائم علیه اشخاص و اطفال (مواد 612 تا 636 ق.م.ا.ت)
پاسخنامه جرائم علیه اشخاص و اطفال (مواد 612 تا 636 ق.م.ا.ت)
جرائم ضد عفت و اخلاق عمومی- جرایم ضد حقوق و تکالیف خانوادگی (مواد 637 تا 650 ق.م.ا.ت- مواد 49 تا 56 قانون حمایت از خانواده)
پاسخنامه جرائم ضد عفت و اخلاق عمومی- جرایم ضد حقوق و تکالیف خانوادگی (مواد 637 تا 650 ق.م.ا.ت- مواد 49 تا 56 قانون حمایت از خانواده
تهدید- ورشکستگی- تخریب- هتک حرمت منازل و املاک غیر (مواد 688 تا 672- 675 تا 696 ق.م.ا.ت
پاسخنامه تهدید- ورشکستگی- تخریب- هتک حرمت منازل و املاک غیر (مواد 688 تا 672- 675 تا 696 ق.م.ا.ت
تجاهر به استعمال مشروبات الکلی و قماربازی و ولگردی- جرائم ناشی از تخلفات رانندگی (مواد 701 تا 728 ق.م.ا.ت)
پاسخنامه تجاهر به استعمال مشروبات الکلی و قماربازی و ولگردی- جرائم ناشی از تخلفات رانندگی (مواد 701 تا 728 ق.م.ا.ت)
جرایم رایانهای (مواد 729 تا 785 ق.م.ا.ت)
پاسخنامه جرایم رایانهای (مواد 729 تا 785 ق.م.ا.ت)
جرایم علیه تمامیت معنوی (مواد 245 تا 263 ق.م.ا- 514- 517- 608- 609- 697 تا 700 ق.م.ا.ت
پاسخنامه جرایم علیه تمامیت معنوی
جرایم علیه اموال
کلاهبرداری و صور خاص آن (انتقال مال غیر- معامله معارض- سوء استفاده از ضعف نفس شخصی- تدلیس در معاملات دولتی) (مواد 1 ق.ت.م.م.ا.ا.ک- 596 ئ 599 ق.م.ا.ت- 117 قانون ثبت اسناد و املاک- قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر)
پاسخنامه کلاهبرداری و صور خاص آن (انتقال مال غیر- معامله معارض- سوء استفاده از ضعف نفس شخصی- تدلیس در معاملات دولتی) (مواد 1 ق.ت.م.م.ا.ا.ک- 596 ئ 599 ق.م.ا.ت- 117 قانون ثبت اسناد و املاک- قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر)
خیانت در امانت صور خاص آن (اختلاس- تصرف غیرقانونی- سوء استفاده از سفید مهر و سفید امضاء) مواد 596- 673- 674 ق.م.ا.ت- 5 ق.ت.م.م.ا.ا.ک)
پاسخنامه خیانت در امانت صور خاص آن (اختلاس- تصرف غیرقانونی- سوء استفاده از سفید مهر و سفید امضاء) مواد 596- 673- 674 ق.م.ا.ت- 5 ق.ت.م.م.ا.ا.ک)
سرقت (مواد 267 تا 278 ق.م.ا- 651 تا 667 ق.م.ا.ت)
پاسخنامه سرقت (مواد 267 تا 278 ق.م.ا- 651 تا 667 ق.م.ا.ت)
صدور چک پرداخت نشدنی (قانون صدور چک)
پاسخنامه صدور چک پرداخت نشدنی (قانون صدور چک)
رشا و ارتشا (مواد 3 ق.ت.م.م.ا.ا.ک- 588 تا 594 ق.م.ا.ت)
پاسخنامه رشا و ارتشا (مواد 3 ق.ت.م.م.ا.ا.ک- 588 تا 594 ق.م.ا.ت)
سوالات تلفیقی جرایم علیه اموال
پاسخنامه سوالات تلفیقی جرایم علیه اموال
دوره کلی جزای عمومی و اختصاصی- قوانین متفرقه
پاسخنامه دوره کلی جزای عمومی و اختصاصی
مکاتب حقوق کیفری
پاسخنامه مکاتب حقوق کیفری