فهرست

چکیده

مقدمه

تعریف مسأله و بیان اصلی تحقیق
سابقه ضرورت انجام تحقیق
فرضیه‌ها
هدف‌ها
چه کاربردهائی از انجام این تحقیق متصور است؟
جنبه‌ی جدید بودن و نوآوری طرح
روش انجام تحقیق
محدودیت‌های انجام تحقیق

فصل اول: کلیات

بخش اول: حیله

1-1-1 معانی
1-1-1-1 معانی حیله در لغت
1-1-1-2 حیله در اصطلاح فقها
1-1-1-3 حیله در قرآن
1-1-1-4 حیله و واژه‌های مشابه
1-1-2 حیله و واژه‌های مشابه
1-1-2-1 خدعه
1-1-2-2 کید
1-1-2-3 مکرر
1-1-2-4 تدلیس و غش
1-1-2-5 جعل و تزویر
1-1-3 اقسام حیله
1-1-3-1 حیله واقعی مثبت (مشروع)
1-1-3-2 حیله واقعی منفی یا نامشروع
1-1-3-3 حیله‌های صوری یا غیرواقعی

بخش دوم: تقلب

1-2-1 معانی
1-2-1-1 معانی تقلب در لغت
1-2-1-2 معنای تقلب در اصطلاح حقوقی
1-2-2 تقلب در زبان‌های خارجی
1-2-3 اقسام تقلب
1-2-3-1 تقلب کیفری و تقلب مدنی
1-2-4 پیشینه تقلب
1-2-4-1 پیشینه تقلب در رم
1-2-4-2 پیشینه تقلب در فرانسه
1-2-4-3 پیشینه تقلب نسبت به قانون ایران
نتیجه:

فصل دوم بررسی جواز استعمال حیله و تقلب

بخش اول: بررسی حکم استفاده از ححیله در فقه

2-1-1 نظرات فقها
2-1-1-1 فقهای شیعه
الف: شیخ طوسی
ب: صاحب حدائق
پ: مابقی فقهای شیعه
2-1-1-2 فقهای اهل سنت
2-1-2 موافقت با پذیرش مطلق حیله
2-1-3 مخالف یا رد حیله
2-1-3-1 ادله مخالفین
الف- ادله سد ذریعه
ب- ادله عقلی
پ- ادله نقلی
اول: قرآن
دوم: سنت
ت: اجماع اصحاب
2-3-1-2 رابطه حیله با فقه
الف: ملاک احکام
پ: حیله و قاعده لاضرر
ت: حیله و روح قوانین اسلامی
2-1-4 تفضیل یا موافقت مشروط
2-1-4-1 ادله جواز
الف: قرآن
ب: سنت
2-1-4-2 دوم: فقه و مصلحت
الف: امکان فهم مصالح و مفاسد مورد نظر شارع
اول: دیدگاه عدم امکان فهم
دوم: دیدگاه امکان فهم
2-1-4-3 توریه یا تعریض در کلام
2-1-4-4 علت تامه اسباب ظاهری است نه قصد و نیت
2-1-4-5 حق الله و حق النّاس
نتیجه

بخش دوم: بررسی حکم استفاده از تقلب نسبت به قانون

2-2-1 قانون
2-2-1-1 قانون شرع
2-2-1-2 ارکان قانون
2-2-1-3 اعتبار قانون
الف: قانون اساسی
ب: قوانین عادی
پ: تصویب نامه‌ها و آیین نامه‌های دولتی
2-2-1-4 روح قانون
2-2-1-5 مراحل وضع قانون
الف: تصویب قانون
ب: امضای قانون
پ: انتشار قانون
2-2-1-6 اقتدار قانون
2-2-1-7 درجه‌های اجبار قانون
1-قوانین الزامی
2-قوانین تکمیلی
3-قوانین اذنی
2-2-1-8 قاعده حقوقی
2-2-2 تقلب نسبت به قانون
2-2-2-1 عناصر تقلب نسبت به قانون
الف: وجود یک الزام یا تعهد قانونی
ب: قصد متقلبانه
اول: تقلب به معنای اخصّ
1-سوءنیت
2- قصد اضرار
3- تقلب به عنوان انگیزه اصلی
دوم: اعمال صوری
2-2-2-3 وسیله متقلبانه
نتیجه:

فصل سوم: مصادیق، چاره جویی و کاربرد

بخش اول: مصادیقی از حیله‌های شرعی به همراه پاره جویی‌های صحیح
3-1-1 حیل شرعی در عبادیات
3-1-1-1 اخذ اجرت برای انجام عبادت
الف: مفهوم قصد قربت چیست؟
ب: اشکال عمده عبادت‌های استیجاری
پ: چاره جویی‌های فقها
راه اول: عدم اعتبار قصد قربت در عبادات استیجاریّه
راه دوم: داعی بر داعی
راه سوم: اوفوا بالعقود
3-1-1-2 جلوگیری از عادت ماهیانه
الف: حکم تکلیفی خوردن قرص‌های جلوگیری
ب: حکم وضعی خوردن قرص جلوگیری
3-1-1-3 در باب غسل و وضو و تیمّم
الف: حکم تکلیفی
ب: حکم وضعی
3-1-1-4 مسافرت به قصد فرار از روزه
الف: ادلّه نظریّه مشهور
ب: جمع بندی روایان
3-1-2 حیل شرعی در غیر عبادیات
3-1-2-1 تلقیح مصنوعی
الف: انواع تلقیح مصنوعی
ب: موضوعات اصلی مسأله
اول: حکم اوّلی صورت‌های دهگانه
ب: حکم تلقیح به حساب عوارض آن
محرمیّت با مادر جانشین و شوهرش!
3-1-2-2 محرمیّت زن برادر بر برادر شوهر
3-1-2-3 حیله‌های فرار از ربا
اول: ضرورت بحث حیله‌های ربا
دوم: فلسفه تحریم ربا
سوم: طرق فرار از ربا
الف: حیله ربای معاملاتی
ب: حیله ربای قرضی
چهارم: آراء فقها
نظریّه اوّل:
نظریّه دوم:
نظریّه سوم:
نظریّه چهارم:
پنجم: دلایل نظریات چهارگانه در باب حیل ربا
ششم: تفاوت بین «علّت» و «حکمت» احکام
هفتم: ناسازگاری روایات فرار از ربا، با فلسفه حرمت ربا
هشتم: حکمت تحریم ربای معاملاتی
نهم: نتیجه گیری
3-1-2-4 فرار از ایجاد حق شفعه
الف: راه‌های فرار از ایجاد حق شفعه
3-1-2-5 فرار از حرمت ابدی حاصل از ازدواج در عدّه
الف: حرمت ازدواج در عدّه
ب: حرمت ابدی
پ: مستند نظریّه حرمت ابدی
ت: راهکاری برای نجات از حرمت ابدی
3-1-2-6 محرمیت با فرزند خوانده
الف: راه‌های ایجاد محرمیّت بین پسر و مادرخوانده
ب: راه‌های ایجاد محرمیّت بین دختر و پدرخوانده

بخش دوم: مصادیقی از تقلب نسبت به قانون

3-2-1 تقلب نسبت به قانون در حقوق بین الملل خصوصی
3-2-1-1 مبانی حقوقی تقلب نسبت به قانون
3-2-1-2 تقلب نسبت به قانون در حقوق بین المللی خصوصی
3-2-3 چند نمونه تقلب نسبت به قانون

بخش سوم: بررسی اثر منفی تقلب و حیله بر جامعه

3-3-1 نظم عمومی و تقلب نسبت به قانون
3-3-1-1 نظم عمومی در حقوق داخلی
3-3-1-2 نظم عمومی در حقوق بین الملل خصوصی
3-3-2 قاعده دفع افسد به فاسد
3-3-3 فقه آسان و روزآمد
3-3-3-1 شرع آسان
3-3-3-2 مفهوم آسان سازی فقه
الف: آسان کردن فهم فقه
ب: آسان کردن فقه
3-3-4 تضمینات قانونی برای خنثی کردن تقلب به معنی اخصّ
3-3-4-1 تضمینات قانونی برای حنثی کردن تقلب با اعمال صوری
3-3-4-2 وجود یک اصل برای خنثی کردن تقلب نسبت به قانون
نتیجه گیری نهایی
پیشنهادها و راهکارها

فهرست منابع

منابع فارسی
منابع عربی
لغت نامه‌ها